Η ετυμολογία μιας λέξης με μεγάλη σημασιολογική εξέλιξη.

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Κατσαράς, Φιλόλογος

 

Με τη λέξη ορχήστρα δηλώνουμε σήμερα ένα σύνολο από μουσικούς ή μουσικά όργανα που εκτελούν μουσικά κομμάτια. Η λέξη αποτελεί αντιδάνειο από το γαλλικό orchestre και το λατινικό orchestra, τα οποία όμως προέρχονται από το αρχαίο ρήμα ὀρχοῡμαι= χορεύω. Ορχήστρα, αρχικά, ήταν το μέρος του αρχαίου θεάτρου απέναντι από τους θεατές, στο οποίο εκτελούνταν οι παραστάσεις του χορού. Η λέξη πέρασε αυτούσια και στα λατινικά ως orchestra, όπου όμως δήλωνε επιπλέον και το μέρος στο οποίο κάθονταν οι συγκλητικοί στο θέατρο. Τον 17ο αιώνα η λέξη οrchestre στα γαλλικά δηλώνει τον ίδιο χώρο, όπου όμως πια κάθονται μουσικοί και όχι συγκλητικοί, για να καταλήξει αργότερα στη σημερινή σημασία και να εισέλθει ως αντιδάνειο στην ελληνική γλώσσα.