Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε στην εποχή της εικόνας. Τα κοινωνικά δίκτυα επιβάλλουν εν μια νυκτί τι είναι ωραίο και τι είναι άσχημο, τι είναι της μόδας και τι είναι ξεπερασμένο. Ζούμε σε μια εποχή, όπου οι συνήθειες και ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων μεταβάλλονται δραστικά.
Αρθρογράφος: Κωνσταντίνος Πεφάνης, Κλινικός Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής
Ο κόσμος των κοινωνικών δικτύων για τους νέους
Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν δημιουργήσει μια εικόνα ότι μπορούμε να αποκτήσουμε τα πάντα πλέον στη ζωή μας χωρίς κόπο, αρκεί να είμαστε όμορφοι και τα λεφτά θα έρχονται σε εμάς χωρίς να κουραστούμε. Πριν από κάποια χρόνια, αν η εισαγωγή σε μια πανεπιστημιακή σχολή σήμαινε και μια εγγύηση για ένα εργασιακό μέλλον, πλέον, με την ταχύτατη μεταβολή των κοινωνιών και τα κύματα μόδας που αλλάζουν δραστικά, η λογική «σχολείο-πανεπιστήμιο-δουλειά» θεωρείται παρωχημένη.
Πλέον, πολλοί νέοι άνθρωποι βρίσκονται στα κοινωνικά δίκτυα, όχι για να λένε την άποψή τους για τα θέματα της επικαιρότητας ή για να συζητούν για θέματα που τους αφορούν (όπως εργασία, πολιτική, περιβάλλον ή θέματα υγείας), αλλά για να πωλήσουν προϊόντα και υπηρεσίες. Όσοι έχετε Instagram καταλαβαίνετε απολύτως τι εννοώ…
Influencing marketing
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το influencing marketing δεν είναι μια νέα μόδα, αλλά προϋπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Στην παλιά του μορφή ήταν η κλασσική διαφήμιση στην τηλεόραση, όπου ένας αθλητής τρώει χάμπουργκερ και πίνει αναψυκτικά, λέγοντάς μας πόσο πολύ του αρέσουν. Μία άλλη περίπτωση τέτοιας διαφήμισης μπορεί να είναι μια πανέμορφη σταρ του σινεμά, η οποία μάς ενημερώνει ότι, κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί, βάζει τη συγκεκριμένη κρέμα νυκτός και πως, αν την βάζουμε και εμείς, θα έχουμε το ίδιο απαλό και αψεγάδιαστο δέρμα…
Αυτές οι «σοβαρές» και μεγάλες προσωπικότητες, απαιτώντας όμως παχυλούς μισθούς, ανάγκασαν τις επιχειρήσεις να στραφούν σε ένα νέο είδος marketing που φαινομενικά μοιάζει αθώο, όμως δεν είναι. Μέσω των social media, το μάρκετινγκ γίνεται πλέον από τον οποιοδήποτε, αρκεί να έχει πολλούς ακόλουθους στα προφίλ του και τις ικανότητες να πουλήσει σωστά ένα προϊόν.
Μέσω των social media όμως δεν πουλάνε μόνο το προϊόν, πουλάνε εις γνώσιν τους και την προσωπική τους ζωή.
Οι Influencers, προσπαθώντας, να πείσουν τον κόσμο ότι είναι φίλοι μαζί τους και νοιάζονται για το κοινό τους, αναρτούν συχνά ιστορίες από την προσωπική τους ζωή στα social media, για να τραβήξουν την προσοχή του ακόλουθου/πελάτη, για να τον κάνουν να νιώσει πιο οικεία, να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη του, για να γίνουν υποτιθέμενοι «φίλοι». Δεν θα σου πούλαγε ένα κακό προϊόν ένας φίλος σου άλλωστε, έτσι δεν είναι;
Οι ψεύτικες ανάγκες που προωθούνται
Σε ποιους; Σε όλους εμάς! Δημιουργώντας, έτσι, μια εντελώς ψεύτικη ανάγκη να αγοράζουμε σε ακριβές τιμές πράγματα που δεν χρειαζόμαστε, για ανάγκες που δεν έχουμε. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί ποτέ, γιατί βγαίνουν τόσα κινητά κάθε χρόνο; Και γιατί χρειαζόμαστε κάθε χρόνο να αγοράζουμε μαγιό, γυαλιά ηλίου, ρολόγια κτλ.; Tα έχουμε πραγματικά ανάγκη; Φυσικά και όχι…
Όντας, λοιπόν, influencer, ένας νέος άνθρωπος κλείνει συμφωνίες με διάφορες εταιρείες για να προωθήσει τα προϊόντα τους. Οι συμφωνίες, όμως, δεν είναι αθώες. Όσα περισσότερα likes και shares πάρει, τόσο περισσότερα χρήματα θα κερδίσει ο «πωλητής»· όσα περισσότερα σχόλια και αντιδράσεις αποκομίσει, τόσο καλύτερο το ποσοστό θα είναι που θα λάβει… Έτσι, με αυτόν τον φαινομενικά απλό τρόπο, οι influencers/πωλητές, μπαίνουν στο παιχνίδι των πωλήσεων, των ποσοστών και στο κυνήγι της επόμενης συμφωνίας και της επόμενης… και της επόμενης… και ούτω κάθ’ εξής.
Η εύκολη ζωή των influencers
Για να έχουν οι πωλητές όμως, όπως είπαμε, ένα κοινό που τους ακολουθεί, τους στηρίζει και αγοράζει τα προϊόντα που πουλάνε, πρέπει να τους «ξέρουν»· πρέπει να έχουν την ψευδαίσθηση ότι είναι φίλοι με τον πωλητή, ότι μοιράζονται τις ίδιες αγωνίες, τα ίδια προβλήματα, ότι όλοι είναι μια παρέα. Έτσι, για να κρατήσει ο «πωλητής» το υπάρχον κοινό του αλλά και να το μεγαλώσει, μας λέει όλο και περισσότερα πράγματα για τη ζωή του, μας δείχνει παλιές φωτογραφίες, μας ενημερώνει αν χώρισε ή αν παντρεύτηκε, αν είχε καλή ή κακή παιδική ηλικία ή με ποιον φίλο του τσακώθηκε, με απώτερο σκοπό να μας δείξει το ανθρώπινο πρόσωπό του, αλλά στην πραγματικότητα, αυτό που πραγματικά κοιτάει είναι τα νούμερα: τα νούμερα των συνδρομητών του, τα νούμερα των likes που παίρνει και τα νούμερα του τραπεζικού του λογαριασμού.
Από τη στιγμή, λοιπόν, που τα νέα παιδιά, μπορούν να βγάλουν χρήματα μέσω της προώθησης προϊόντων στο διαδίκτυο, γιατί να σπουδάσουν;
Αφού μπορούν να πάνε το καλοκαίρι διακοπές με λεφτά που έβγαλαν εύκολα μέσα στον χειμώνα, γιατί να τους νοιάζει το μεταπτυχιακό; Αφού μπορούν να κάνουν μια άνετη ζωή, γιατί να έχουν στο μυαλό τους να κάνουν οικογένεια στο μέλλον;
Αυτό που διαφεύγει σε πολλούς «πωλητές» του διαδικτύου είναι ότι όλο αυτό έχει ημερομηνία λήξης.
Πάντα θα υπάρχει ένας άλλος πιο νέος, πιο ωραίος, πιο καλός πωλητής που θα έρθει να τους αντικαταστήσει. Οι influencers δεν πρέπει να ξεχνάνε ότι, όπως οι ίδιοι κοιτάνε τα νούμερα των συνδρομητών τους, έτσι και οι εταιρείες που συνεργάζονται μαζί τους κοιτάνε τα νούμερα των πωλήσεών τους, και όταν τα νούμερα πέσουν, τότε οι δωρεάν διακοπές, τα δωρεάν παπούτσια και ρούχα και τα φωτεινά χαμόγελα θα φύγουν…
Η διαφήμιση της ευτυχίας
Ο κόσμος των πωλήσεων είναι σκληρός και, όποιος μπαίνει σε αυτόν τον κόσμο, ξέρει ότι τα χρήματα και η αναγνωρισιμότητα είναι εφήμερα. Οι τάσεις της μόδας επιτάσσουν αλλαγές, που είναι συχνές και απότομες. Οι Influencers/πωλητές είναι αναγκασμένοι να προωθούν μια ψεύτικη και ιδανική εικόνα του εαυτού τους, γεμάτη χαμόγελα, ωραία σώματα, ιδανικά τοπία και γεμάτη ζωή, με σκοπό να πουλήσουν άλλη μια κρέμα σώματος, άλλο ένα ρολόι, άλλη μια τσάντα…
Από ένα σημείο και έπειτα, έχουν καταλάβει και οι ίδιοι ότι αυτό το κυνήγι της ματαιοδοξίας που με τόσο ζήλο κυνήγησαν εξ αρχής, είναι το ίδιο που τους καταπίνει, τους κουράζει, τους εξαντλεί. Αλλά τότε ίσως να είναι αργά, όταν όλη τους την ζωή την έχουν «στήσει» μπροστά από μια κάμερα…
Είναι πλέον αργά, όταν καταλαβαίνουν ότι και εκείνοι υπήρξαν απλώς πελάτες των εταιριών που συνεργάστηκαν και τη στιγμή που τα νούμερα τους «πέσουν», θα βρεθούν αμέσως εκτός παιχνιδιού. Ας μην μας θολώνουν το μυαλό, λοιπόν, εικόνες που βλέπουμε στο Ίντερνετ από «τέλειες παρέες,» με πανέμορφα σώματα και πολυήμερες διακοπές. Εκείνοι που τα διαφημίζουν όλα αυτά, έχουν θυσιάσει κάτι πολύ περισσότερο από αυτά που πρόσκαιρα κερδίζουν… Έχουν χάσει την ελευθερία τους…
Κλείνω με μια φράση που είχε πει η αξεπέραστη Μαλβίνα Κάραλη για την ψεύτικη επιτυχία… «Υποπτεύομαι βαθύτατα όσους διαφημίζουν την ευτυχία τους»…
Πηγή: Μαμά, θα γίνω influencer! – Πύλη Ψυχολογίας – Psychology.gr
