Η Τζένη Κεχαγιά, υπήρξε από τις πρώτες μαθήτριες του σχολείου μας. Έκανε την εγγραφή της στο Λύκειο, από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του. Aπό τα μαθητικά της χρόνια ήταν απολύτως προσανατολισμένη στον στόχο της και πλήρως συνειδητοποιημένη ως προς τον τομέα που ήθελε να ακολουθήσει. Μεθοδική και σταθερή, ψύχραιμη και αποδοτική, μας εντυπωσίασε από τα μαθητικά της χρόνια. Η πορεία της στη μοριακή βιολογία, οι μεταπτυχιακές της σπουδές και η επαγγελματική της εξέλιξη, είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μας παραχώρησε, τόνισε μεταξύ άλλων πως μερικά από τα βασικά συστατικά για την επιτυχία είναι η επιμονή, η δημιουργικότητα και πνευματική περιέργεια καθώς και η προσαρμοστικότητα.
- Ποια είναι η δική σου επιστημονική και επαγγελματική πορεία και πώς νιώθεις για αυτήν;
Σπούδασα μοριακή βιολογία και γενετική, στο Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο Θράκης. Ήμουν συνειδητοποιημένη ως προς την επαγγελματική πορεία που ήθελα να ακολουθήσω από σχετικά μικρή ηλικία. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον μου για το αντικείμενο κατά τα χρόνια του πανεπιστημίου, με παρακίνησε να ακολουθήσω μία επαγγελματική πορεία στην έρευνα. Έχοντας αυτό ως κίνητρο, ταξίδεψα σε 3 χώρες (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία), συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές στη νανοτεχνολογία και αναγεννητική ιατρική στο University college London (UCL), όπου και απέκτησα το διδακτορικό μου το 2015 στην κυτταρική βιολογία. Τα τελευταία χρόνια δουλεύω ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο ινστιτούτο (εμ)βιομηχανικής της Καταλονίας (ΙBEC) στη Βαρκελώνη, συνδυάζοντας κυτταρική βιολογία και μηχανική για την περιγραφή κυτταρικών διεργασιών σε μεταστατικούς καρκίνους. Παράλληλα, επιβλέπω διδακτορικούς και μεταδιδακτορικούς φοιτητές σε συμπληρωματικές επιστημονικές έρευνες. Τέλος, ασχολούμαι με δραστηριότητες για την προώθηση της επιστημονικής γνώσης στο ευρύ κοινό και στην αξιολόγηση επιχειρηματικών σχεδίων στον τομέα της υγείας και τεχνολογίας στην Καταλονία.
Πέρα από τη γοητεία της συνεχούς μάθησης και γνώσης πάνω σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία, η επαγγελματική μου πορεία μού χάρισε τη δυνατότητα να ταξιδέψω και να μυηθώ σε πολλές διαφορετικές κουλτούρες. Μέσω αυτού του ταξιδιού γνώρισα υπέροχους ανθρώπους, έμαθα νέες ξένες γλώσσες και δεξιότητες, ενώ αδιαμφισβήτητα δοκιμάστηκα σε καταστάσεις που συνέβαλαν στην προσωπική, και όχι μόνο, επαγγελματική μου εξέλιξη. Οπότε, αν έπρεπε να κάνω μια ανασκόπηση, θα έλεγα ότι νιώθω ευγνώμων για τις ευκαιρίες και εμπειρίες που έζησα και που μέσα από τη δουλειά μου συνέβαλα και συμβάλλω στη δημιουργία νέας γνώσης.
- Υπήρξε κάποιο έναυσμα για να ασχοληθείς με το συγκεκριμένο επάγγελμα και ποιο ήταν αυτό;
Σίγουρα επηρεάστηκα από τις υπέροχες καθηγήτριες που είχα ανά τα χρόνια στη βιολογία, αλλά δεν μπορώ να πω ότι υπήρξε ένα συγκεκριμένο έναυσμα. Ήδη από το γυμνάσιο άρχισε να με ελκύει ο κόσμος της έρευνας, και πιο συγκεκριμένα της βιολογίας, θεωρώντας ότι αποτελεί το κλειδί για την ανθρώπινη εξέλιξη. Μου φαινόταν συναρπαστικό το πόσα πολλά δεν καταλαβαίνουμε για τον ίδιο μας τον οργανισμό. Η βιολογία μού φαινόταν σαν μία παλέτα δυνατοτήτων και μεθόδων για να περιγράψεις, να κατανοήσεις και να παρέμβεις σε φυσιολογικά φαινόμενα με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου.
- Με ποιον τρόπο πιστεύεις ότι συνέβαλαν το σχολείο και οι σπουδές σου στην καλλιέργεια και ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για το αντικείμενο ενασχόλησής σου;
Η συνεισφορά του σχολείου, πέρα από το μαθησιακό και κοινωνικό κομμάτι, είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση που εξαρτάται κυρίως από τους εκάστοτε καθηγητές. Προσωπικά, για εμένα το σχολείο και οι σπουδές με βοήθησαν να πιστέψω στις ικανότητές μου και να τις αξιοποιήσω. Δυστυχώς, αν και ακούγεται αυτονόητο, δεν είναι εύκολο να το πετύχει κανείς σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον όπως αυτό της έρευνας, ειδικότερα για μία γυναίκα.
Από την άλλη, μέσα από το διδακτορικό μου έμαθα να δουλεύω ανεξάρτητα και μεθοδικά, μία δεξιότητα συναφής με την επιστημονική έρευνα. Τέλος, και πιστεύω ότι αυτό είναι και το σημαντικότερο, το διδακτορικό μού έμαθε να μαθαίνω. Κατά τη διάρκεια της έρευνας θα κληθεί κανείς να απαντήσει σε ερωτήματα ή να εκτελέσει πειράματα που δεν έχει ασχοληθεί στο παρελθόν, βάζοντας τον καθένα σε μία διαδικασία συνεχούς μάθησης και αναζήτησης.
- Πόσο σημαντική ήταν η επιρροή των καθηγητών που σε ενέπνευσαν στην ακαδημαϊκή σταδιοδρομία σου;
Φυσικά, οι καθηγητές/-τριες και οι μέντορές μου ανά τα χρόνια συνέβαλαν καθοριστικά όχι μόνο στην πνευματική μου καλλιέργεια αλλά και στην ανάπτυξη της επαγγελματικής μου προσωπικότητας. Ήμουν πολύ τυχερή να καθοδηγηθώ από καθηγητές/-τριες με απίστευτη όρεξη, επιμονή και αγάπη για το αντικείμενό τους, και που από πολύ νωρίς πίστεψαν σε εμένα και μου έδειξαν εμπιστοσύνη. Πολλοί από αυτούς ήταν και εξακολουθούν να βρίσκονται στο «ΡΟΔΙΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ»!
- Πιστεύεις ότι υπάρχει «συνταγή» για την επιτυχία;
Αν ορίσουμε επιτυχία την επίτευξη των στόχων που η/ο κάθε μια/ένας θέτει για τον εαυτό της/του, είτε αυτοί είναι προσωπικοί είτε επαγγελματικοί, τότε θα έλεγα ότι είναι ένας συνδυασμός τύχης, σκληρής και μεθοδικής δουλειάς, αλλά και οξυδέρκειας στο να αναγνωρίσει και να κυνηγήσει τις ευκαιρίες που θα βρεθούν στον δρόμο της/του. Και όταν λέω τύχη, εννοώ το να βρίσκεται κανείς στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή.
- Τι θα συμβούλευες ένα παιδί μικρότερης ηλικίας που ξεκινάει τώρα την ενασχόληση με τη συγκεκριμένη επιστήμη και ονειρεύεται διακρίσεις;
Η έρευνα, ειδικά στον ακαδημαϊκό τομέα, είναι ένας εξαιρετικά απαιτητικός και ιδιαίτερος τομέας ενασχόλησης. Από πολύ νωρίς καταλαβαίνεις ότι μία τυπική ημέρα δουλειάς είναι μία αποτυχημένη ημέρα. Το 80% των πειραμάτων, με όσες ώρες δουλειάς και προγραμματισμού αυτό συνεπάγεται, δεν φέρνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα σχετικά με τις αρχικές υποθέσεις. Άλλωστε, η επιστημονική πρόοδος χτίζεται πάνω στην αποτυχία. Οπότε, η επιμονή, θα ήταν για εμένα η πρώτη και απαραίτητη δεξιότητα για μία επαγγελματική πορεία στην έρευνα.
Στη δεύτερη θέση θα έβαζα τη δημιουργικότητα και πνευματική περιέργεια, αυτό που ονομάζουμε “The Hungry Mind”. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμη για να ξεκινήσεις κάθε σου μέρα. Η δίψα για μάθηση, για νέα γνώση, η ανάγκη το να απαντήσεις στο «γιατί;».
Τέλος, θα έβαζα την προσαρμοστικότητα. Τα πρώτα χρόνια στην ακαδημαϊκή πορεία χαρακτηρίζονται από πολλές αλλαγές και αστάθεια. Αυτό μπορεί να προέρχεται είτε από την ανάγκη για μετακίνηση (συνήθως είναι απαραίτητη για να εξελιχθείς επαγγελματικά), είτε από την εναλλαγή επιστημονικών πεδίων. Προσωπικά, ξεκίνησα ως μοριακή βιολόγος και αυτή τη στιγμή ασχολούμαι και με μηχανική και προγραμματισμό.
Το μεγαλύτερο μάθημα που πήρα είναι ότι οι αρχικές σπουδές δεν είναι καθοριστικές ως προς την μετέπειτα επαγγελματική πορεία. Και αυτό είναι κάτι που θέλω να τονίσω, γιατί στην ηλικία των 17-18 χρονών νομίζουμε ότι θα κληθούμε να πάρουμε τη μεγαλύτερη απόφαση της ζωής μας. Δεν είναι όμως έτσι. Η τεχνολογία και η επιστήμη εξελίσσονται τόσο ραγδαία που η συνεχής μάθηση και η πολυεπιστημονικότητα θεωρούνται πλέον αυτονόητα. Για να δώσω ένα παράδειγμα, αυτή τη στιγμή στην ίδια ομάδα με εμένα, κάνοντας παρόμοια πράγματα έχουμε βιολόγους, χημικούς, βιομηχανικούς, φυσικούς, μαθηματικούς μέχρι και έναν πολιτικό μηχανικό. Οπότε, το σημαντικότερο είναι να σπουδάσει κανείς κάτι που τον/την γεμίζει!
Στην έρευνα, αυτό το αίσθημα εκπλήρωσης έρχεται από τη συνεχή αναζήτηση για να σπρώξουμε τα όρια της ανθρώπινης γνώσης ακόμα παραπέρα. Γιατί αυτό το 20% επιτυχίας αξίζει τη προσπάθεια!
- Υπήρξε κάποιο πρόσωπο που αποτέλεσε το πρότυπό σου και πώς σε ενέπνευσε;
Μου είναι δύσκολο να αναφερθώ σε ένα πρόσωπο. Όλοι οι άνθρωποι με τους οποίους δούλεψα ή συναναστράφηκα με επηρέασαν με τον έναν η τον άλλο τρόπο και συνεχίζουν να το κάνουν. Τις περισσότερες φορές θετικά αλλά και κάποιες φορές αρνητικά. Πιστεύω πως είναι σημαντικό να βλέπουμε και να αναγνωρίζουμε θετικά αλλά και αρνητικά χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να αποκτήσουμε ή να αποφύγουμε αντίστοιχα, είτε στον επαγγελματικό είτε στον προσωπικό τομέα.
- Ποιες είναι οι φιλοδοξίες και οι στόχοι σου για το μέλλον;
Θα ήθελα να συνεχίσω στην έρευνα, είτε αυτή είναι στον ακαδημαϊκό είτε στον ιδιωτικό τομέα, αναζητώντας ταυτόχρονα μία ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, και κρατώντας ζωντανό τον ενθουσιασμό για δημιουργία νέας γνώσης!
Η πορεία της Τζένης μάς κάνει όλους περήφανους. Είμαστε περήφανοι όχι μόνο για την επαγγελματική της εξέλιξη, αλλά και για το ήθος και τον χαρακτήρα της . Την ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση της συνέντευξης και της ευχόμαστε καλή σταδιοδρομία σε ό,τι κάνει και να έχει πάντα επιτυχίες!
