Κάτοικοι του νησιού μιλούν στην «Κ» για το συγκινητικό κύμα αλληλεγγύης, από τα στρώματα στο γήπεδο μέχρι τα γεύματα στα σχολεία.
Επιμέλεια: Λουκάς Βελιδάκης, «Η Καθημερινή»
«Δεν μπορούσα να κάτσω σπίτι, κανένας δεν μπορούσε. Μόλις μάθαμε ότι άνοιξε το σχολείο της γειτονιάς μας, όλοι τρέξαμε», λέει ο Γιώργος Τριανταφύλλου, ένας από τους εθελοντές στο 15ο Δημοτικό Σχολείο της πόλης της Ρόδου, που άνοιξε τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής για να φιλοξενήσει τους πυρόπληκτους τουρίστες.
Αυτό είναι το γενικό πνεύμα που κυριαρχεί στους πολίτες της Ρόδου: Από τη στιγμή που άρχισε η μαζική εκκένωση των τουριστών και των μόνιμων κατοίκων στις πυρόπληκτες περιοχές στο νότιο τμήμα του νησιού, υψώθηκε ένα τεράστιο κύμα προσφοράς και αλληλεγγύης που δεν έχει προηγούμενο και θα γραφτεί στις πιο φωτεινές σελίδες της Ιστορίας του νησιού, μολονότι σημειώθηκε στη διάρκεια των πλέον σκοτεινών στιγμών του.
Ο κ. Τριανταφύλλου, μιλώντας στην «Κ», σημειώνει ότι τις προηγούμενες ημέρες βρέθηκε εθελοντικά στα μέτωπα της πυρκαγιάς. Ωστόσο, την Κυριακή έσπευσε να συνδράμει με κάθε τρόπο στο σχολείο της περιοχής του, που φιλοξενεί 70 τουρίστες.
Την ώρα που μιλάμε έχει πέσει το ρεύμα, λόγω της υπερβολικής ζήτησης, παρά ταύτα δεν σταματάει η προσφορά.
«Είμαστε όλοι με φακούς και συνεχίζουμε», σημειώνει και υπογραμμίζει την ψυχραιμία των τουριστών, όταν ο ίδιος τους ζητούσε συγγνώμη για την ταλαιπωρία: «Δεν είναι δικό σας το λάθος, συμβαίνουν αυτά. Εσείς κάνετε το καλύτερο και σας ευχαριστούμε. Η φιλοξενία σας είναι άψογη».
Μία ωδή στην αλληλεγγύη
Η δικηγόρος Έλενα Γιαννίκη ανάρτησε το απόγευμα του Σαββάτου ένα βίντεο από το κλειστό γυμναστήριο του Βενετοκλείου, καλώντας τους πάντες για εθελοντική προσφορά. Η ανταπόκριση ξεπέρασε κάθε προσδοκία.
Όπως λέει στην «Κ», στις 7 παρά τέταρτο ανακοινώθηκε η δράση: «Σπεύσαμε αυτοβούλως και αυθορμήτως περί τα 20 άτομα. Αυτό-οργανωθήκαμε, φτιάχνοντας αρχικά 3 ζώνες. Αξιοποιήσαμε την εμπειρία μας από το προσφυγικό, στήσαμε το έξω κομμάτι, την υποδοχή, την καταγραφή και τη διαχείριση της αίθουσας».
Σε πρώτη φάση κανείς δεν γνώριζε τίποτα, ο συντονισμός δεν ήταν εύκολος – ζήτησαν στρώματα κι άλλα χρειώδη μέσω των social media. Μετά από λίγο, άρχισαν να καταφθάνουν Ροδίτες κουβαλώντας οτιδήποτε μπορούσαν: νερά, ξηρά τροφή, σεντόνια, στρώματα.
Η κ. Γιαννίκη ανέλαβε τον συντονισμό μέσα στο γυμναστήριο, σημειώνοντας ότι έδωσε προτεραιότητα σε οικογένειες με ανήλικα παιδιά όσον αφορά στον χώρο μέσα στο γήπεδο, ενώ οι υπόλοιποι κάθισαν στις κερκίδες. Το σώμα των προσκόπων είχε σπεύσει επίσης, μεριμνώντας για τη σίτιση.
Πολλοί τουρίστες δεν είχαν τίποτα πέραν από το κινητό τους τηλέφωνο και, όπως τονίζει η Έλενα Γιαννίκη, η στάση τους ήταν «αξιοπρεπέστατη», επιδεικνύοντας μία «ευρωπαϊκή ιδιοσυγκρασία». «Μας χειροκροτούσαν, μας έλεγαν ευχαριστώ, είπαμε το happy birthday σε κάποιο παιδί που είχε γενέθλια, ένας τουρίστας μού ζήτησε να τραγουδήσει το summer time. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ αυτές τις στιγμές».
Στο κλειστό γυμναστήριο του Βενετοκλείου έφτασε το πρώτο κύμα των πυρόπληκτων τουριστών – στη συνέχεια άνοιξαν και οι αίθουσες του σχολείου και περί τα 600 άτομα πέρασαν τη νύχτα τους εκεί. «Θα κρατήσω την ωδή στην αλληλεγγύη», λέει η κ. Γιαννίκη, αποφεύγοντας την κριτική, τουλάχιστον προσώρας.
«Όλες οι κοινωνικές τάξεις, από όλα τα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα πέρασαν για να μας βοηθήσουν», λέει συγκινημένη και προσθέτει: «Στο πρόσωπό μου είναι όλοι, δεν είμαι η Έλενα, ας είμαι η φωνή όλων, από την πρώτη στιγμή ήμασταν παρόντες στις πιο σκοτεινές ώρες της σύγχρονης ιστορίας στο νησί μας».
«Θα μείνουμε εδώ μέχρι τον τελευταίο»
«Πρόκειται για μια ανατροπή που ζει ένας άνθρωπος στη ζωή του μέσα σε μία ώρα», υπογραμμίζει στην «Κ» ο Γενικός Διευθυντής του Ροδίων Παιδεία, Κυριάκος Κυριακούλης, από τον οποίο ζητήθηκε -το απόγευμα του Σαββάτου- να παραχωρήσει τις εγκαταστάσεις του σχολείου.
«Δεχθήκαμε και αμέσως και ενεργοποιήσαμε όλο το μηχανισμό του σχολείου. Στρώσαμε μοκέτα στο κλειστό, αποσύραμε τα θρανία, οι αίθουσες χορού διαμορφώθηκαν κατάλληλα, κάναμε τον δικό μας συντονιστικό», λέει και σημειώνει την έκπληξη που βίωσαν οι άνθρωποι του σχολείου από την προθυμία των Ροδιτών που συνέρρεαν κατά δεκάδες να βοηθήσουν.
Το Ροδίων Παιδεία έσπευσε να φτιάξει μια εφαρμογή για την καταγραφή των τουριστών στις εγκαταστάσεις του. Μέχρι το απόγευμα της Κυριακής είχαν περάσει από εκεί τουλάχιστον 600 άτομα (Ιταλοί, Γάλλοι, ακόμα και από τη Νέα Ζηλανδία».
Όσο μιλάμε με τον κ. Κυριακούλη, ακούγεται μουσική. «Στο σχολείο τούς μαθαίνουμε συρτάκι», αναφέρει και προσθέτει ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να προσφέρουν την ιδανική φιλοξενία και για τους γονείς και κυρίως για τα παιδιά.
«Το κίνημα που διαμορφώθηκε είναι ασύλληπτο, δεν μπορεί να σβήσει ποτέ», τονίζει και αναφέρει παραδείγματα με ταξιτζήδες που μετέφεραν τους πυρόπληκτους δωρεάν, με γιατρούς που όλη μέρα πήγαιναν στα πρόχειρα καταλύματα για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, για εστιατόρια που έφερναν μερίδες με φαγητό δωρεάν, για απλούς πολίτες που αγόραζαν φάρμακα κι ό,τι άλλο χρειαζόταν και τα έφερναν.
«Τηλεφώνησα να παραγγείλω από χοντρέμπορο 1.000 κοτομπουκιές. Όταν του είπα ότι είναι για τους τουρίστες, τις έστειλε δωρεάν…», συμπληρώνει συγκινημένος και καταλήγει: «Δεν έχουμε ιδέα πότε θα φύγουν, θα μείνουμε εδώ μέχρι τον τελευταίο».
«Μου έδιναν λεφτά και τους τα έδινα πίσω, έβαζα τα κλάματα»
«Τέτοια ενότητα δεν έχω ξαναδεί», λέει η Βάσω Καλλιανιώτη, η οποία ήταν από τις πρώτες που άνοιξε το Λύκειο της «Καπνοβιομηχανίας» και καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας έκανε αναρτήσεις προκειμένου να παρέχει ενημέρωση και να κάνει εκκλήσεις για όσα χρειάζονταν. «Κοινοποιούσαμε τι πράγματα θέλουμε και απλοί άνθρωποι, πολίτες της Ρόδου, μας τα έφερναν αμέσως».
«Το βράδυ δεν ήξερα πού να πρωτοπάω, αρχικά πήγα στο Βενετόκλειο και με έστειλαν στην Καπνοβιομηχανία. Ο διευθυντής του Λυκείου άνοιξε το σχολείο στις 3 το πρωί, δεν είχε καμία ενημέρωση, δεν υπήρχε ενημέρωση. Έρχονταν εθελοντές ασταμάτητα, έφερναν νερά, χαρτιά υγείας, χυμούς, ξηρή τροφή, έφερναν φαγητά από ξενοδοχεία, έφεραν sleeping bag και πιο αργά στρώματα».
Σε πρώτη φάση δεν ήξεραν τι να κάνουν, αλλά μετά από λίγες ώρες συντονίστηκαν. Τη νύχτα του Σαββάτου φιλοξένησαν 300 άτομα – Βρετανοί, Τσέχοι, Γερμανοί, κυρίως οικογένειες, υπήρχαν και πολλά μωρά. «Μου έδιναν λεφτά και τους τα έδινα πίσω, έβαζα τα κλάματα, μου έλεγαν ότι “είστε πολύ καλοί”, “το ξέρω!” τους έλεγα», λέει συγκινημένη, συμπληρώνοντας ότι έρχονταν συνεχώς Ροδίτες που πρόσφεραν το σπίτι τους για φιλοξενία ή έστω ένα μπάνιο σε όποιον πυρόπληκτο το επιθυμούσε.
«Δεν θα σταματήσω να έρχομαι μέχρι να φύγει κι ο τελευταίος»
Στο ίδιο μήκος κύματος και η γλωσσολόγος Αμαλία Μουστάκη, η οποία βρίσκεται στη Ρόδο (τόπο καταγωγής της) για διακοπές – «είναι αξιοθαύμαστος ο κόσμος, δεν το φανταζόμουν», λέει στην «Κ».
Η ίδια από το πρωί της Κυριακής προσφέρει αδιάκοπα τις εθελοντικές της υπηρεσίες, μεταφέροντας πυρόπληκτους από το 4ο ενιαίο Λύκειο προς το σπίτι της, όπου έκαναν ντουζ πάνω από 40 τουρίστες, κυρίως μαμάδες με παιδιά.
«Έχουν έρθει πολλοί από το Κιοτάρι, φοράνε άλλα παπούτσια, δεν είχαν ταυτότητες ή διαβατήρια, όλα ρυθμίζονται εθελοντικά. Πολλά μαγαζιά έφεραν παιχνίδια, βεντάλιες, στρώματα θαλάσσης».
Το συγκεκριμένο σχολείο άνοιξε στις 3 το πρωί και από τις εγκαταστάσεις του πέρασαν πάνω από 500 άτομα.
Οι περισσότεροι τουρίστες είναι δυσαρεστημένοι από τα πρακτορεία τους, καθώς δεν βρίσκουν άκρη.
«Δεν θα σταματήσω να έρχομαι μέχρι να φύγει κι ο τελευταίος», λέει η Αμαλία Μουστάκη και περιγράφει δυνατές συγκινήσεις που βίωσε μιλώντας με τους τουρίστες. «Μας αγκαλιάζουν, θέλουν να δώσουν χρήματα, εννοείται δεν παίρνουμε, νιώθουν ευγνωμοσύνη, αντιλαμβάνονται ότι έχουν δεχθεί βοήθεια», λέει και προσθέτει ότι κάποια σχολεία θα διοργανώσουν πάρτι για να νιώσουν καλύτερα οι φιλοξενούμενοι.
«Ζούμε ιστορικές στιγμές, δεν θα το ξεχάσουμε αυτό…»
Στο Καζούλειο Λύκειο της Ρόδου βοηθά εθελοντικά από το πρωί της Κυριακής ο δικηγόρος, Χρίστος Μαλιαράκης.
Το σχολείο το άνοιξαν στις 2:30 το πρωί τρεις άνθρωποι, κυρίως νεαρής ηλικίας και κατά τη διάρκεια της ημέρας ζουν στιγμές συγκίνησης αλλά και χάους από τον ελλιπή συντονισμό.
Ο ίδιος είχε τον παρακάτω διάλογο με δύο 16χρονα παιδιά: «Ποιος σάς είπε να έρθετε; Κανένας. Γιατί ήρθατε; Κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι…». «Από παντού αυτό ακούω, όλοι αυτό-οργανώθηκαν και πήγαν από μόνοι τους. Η επικοινωνία γίνεται μέσω Facebook και με μηνύματα».
Το βράδυ της Κυριακής βρίσκονταν εκεί περί τα 70 άτομα, που θα κοιμόντουσαν ακόμα και σε στρώματα θαλάσσης που έφεραν Ροδίτες.
«Πρόκειται για πολύ ωραία εμπειρία με αυτή την εθελοντική προσφορά των ανθρώπων: έφερναν νερά, φαγητά, μωρομάντιλα, χαρτιά υγείας. Πολλοί πήραν ανθρώπους στα σπίτια τους, σε δωμάτια Airbnb, πέρασε από εδώ πολύς κόσμος που ήθελε να βοηθήσει», λέει ο κ. Μαλλιαράκης, σημειώνοντας ότι οι πυρόπληκτοι τουρίστες που φιλοξενήθηκαν εκεί ήταν «ευγενέστατοι και ήρεμοι».
«Ζούμε ιστορικές στιγμές, δεν θα το ξεχάσουμε αυτό… γίνεται κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Με κάλεσε μία κοπέλα από το Λονδίνο, που είπε ότι μια ομάδα φοιτητών έχει μαζέψει κάποια χρήματα και ήθελαν να τα στείλουν σε μένα. Τελικά, αγόρασαν πράγματα από φαρμακεία που τα έστειλαν σε σχολεία».
Οι καλοί Σαμαρείτες
Ο δικηγόρος Σπύρος Σαλαμαστράκης είναι εθελοντής Ερυθρού Σταυρού, που από την πρώτη στιγμή δίνει το «παρών» του στη φωτιά. Μία ομάδα 11 ατόμων έφτασε στην περιοχή Κιοτάρι στις 18.20 του Σαββάτου και αυτό που συνάντησαν ήταν –όπως λέει ο κ. Σαλαμαστράκης- «κρανίου τόπος».
Οι τουρίστες από τα ξενοδοχεία στο Κιοτάρι είχαν μεταφερθεί σε ένα άλλο ξενοδοχείο, στο Γεννάδι, όπου συνολικά συγκεντρώθηκαν περί τους 5.000 τουρίστες. Εκεί, η ομάδα του κ. Σαλαμαστράκη άρχισε να συντονίζει – το γεγονός ότι ήταν ένστολοι έκανε τους τουρίστες να νιώσουν καλύτερα.
«Οι περισσότεροι είχαν τα πράγματά τους και τριγύρω υπήρχαν καπνοί», σημειώνει και προσθέτει ότι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, αρχίζοντας να οδηγούν ορισμένους προς τη θάλασσα. Στο σημείο εκείνο δεν υπήρχε ακόμα ενημέρωση για το τι πρέπει να γίνει. Πολλοί τουρίστες είχαν οδηγηθεί στους χώρους του σχολείου στο Γεννάδι, ενώ επισημαίνεται η θαρραλέα στάση των ντόπιων από τα γύρω χωριά που μετάφεραν ανθρώπους από το πυρόπληκτο Κιοτάρι.
Το βράδυ ελήφθη μήνυμα από το «112» που καλούσε τους πάντες να εκκενώσουν το Κιοτάρι και το Γεννάδι προς το Πλυμμήρι, στο νότο. Οι τουρίστες μεταφέρονται στην παραλία Γενναδίου, όπου σκάφη αρχίζουν σταδιακά να τους απομακρύνουν. Οι στιγμές εκεί είναι συγκλονιστικές. Κάποιοι μπαίνουν σε σκάφη του Λιμενικού και του Στρατού με τη βοήθεια των Σαμαρειτών (μέχρι 20 άτομα) και τους μετέφεραν σε μεγαλύτερα σκάφη. «Η φωτιά ήταν κοντά μας, οι εθελοντές βοηθούσαν τον κόσμο να ανέβει στα πλωτά του Λιμενικού – είναι δύσκολο να ανέβεις». «Έως τις 12 τα μεσάνυχτα στην παραλία στο Γεννάδι υπήρχαν περί τους 1.000 τουρίστες. Ήταν ταλαιπωρημένοι, κουρασμένοι, νηστικοί, προσπαθούσαμε να τους πάμε με το φιλότιμο. Στις 2:00 εμφανίζονται 12 πούλμαν και μεταφέρουν τους περισσότερους σε ξενοδοχεία στο Πλημμύρι».
«Μια εικόνα που θα μου μείνει είναι η παραλία Γενναδίου όταν την αδειάσαμε. Πολλοί είχαν αφήσει τα υπάρχοντα τους (βαλίτσες, κλπ.) στην παραλία για να σωθούν», λέει κ. Σαλαμαστράκης που με την ομάδα του παρέμεινε επί ώρες στο πεδίο. Όταν και εκείνοι έφτασαν στο Πλημμύρι, αντίκρισαν μια εικόνα με εκατοντάδες τουρίστες να κοιμούνται παντού. Παρά την κούραση τους, παρείχαν τις πρώτες βοήθειες σε όποιον το είχε ανάγκη, ενώ με το πρώτο φως είδαν να «χιονίζει» στάχτη. «Οι άνθρωποι μας ευχαριστούσαν, αισθάνονταν ασφαλείς όσο μας έβλεπαν, τους καθησυχάζαμε, απλά δεν ξέραμε άμεσα που θα τους πήγαιναν».
Πηγή: Φωτιά στη Ρόδο: «Θα βοηθήσουμε και τον τελευταίο τουρίστα» | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (kathimerini.gr)
