Ομαδικά μαθήματα βιολιού; Γιατί;
Επιμέλεια: Τάσος Αναστασιάδης*
Μεγαλύτερο κίνητρο
Ανακάλυψα τη χαρά της ομαδικής μάθησης την πρώτη φορά που ο καθηγητής μου μάς έδωσε να παίξουμε με την αδερφή μου κομμάτια για δυο βιολιά. Έπρεπε να φτάσω να διδάξω κι εγώ με τη σειρά μου, για να συνειδητοποιήσω τι προνόμιο ήταν που είχαμε ο ένας τον άλλο. Ο καθένας μόνος του θα δούλευε για λίγα λεπτά τα κομμάτια και τις ασκήσεις του και θα έχανε το ενδιαφέρον και τη συγκέντρωσή του στις πρώτες δυσκολίες. Μαζί μπορούσαμε να παίζουμε για ώρες. Είχαμε έναν κοινό μουσικό στόχο. Ήταν κάτι που απολαμβάναμε οι δυο μας και δεν χάναμε ευκαιρία να το μοιραζόμαστε με τους γύρω μας.
Ασφάλεια – Αυτοπεποίθηση
Τα παιδιά νιώθουν μεγαλύτερη άνεση να τραγουδήσουν και να κάνουν χαλαρές σωματικές κινήσεις όταν βρίσκονται σε ομάδα και η μουσική ανάγνωση γίνεται πιο εύκολη όταν το κείμενο είναι κοινό για όλους. Η αυτοπεποίθηση χτίζεται καθώς το κάθε παιδί συνηθίζει να παίζει μπροστά σε άλλους και η παρουσία σε μουσικό σύνολο είναι δυνατή από πολύ πρώιμο στάδιο. Η μετάβαση από το ομαδικό μάθημα σε μια ορχήστρα έρχεται σαν μια απολύτως φυσική συνέχεια.
Όταν όλα τα παιδιά παίζουν την ίδια μελωδία ταυτόχρονα, ο πιο συμπαγής και πλήρης ήχος που βγαίνει από το ομαδικό παίξιμο δίνει περισσότερη ικανοποίηση σε σχέση με τον ήχο κάθε παιδιού ξεχωριστά και αυτό είναι μεγάλο επίτευγμα για έναν αρχάριο βιολιστή. Με αυτόν τον τρόπο, η συμμετοχή σε συναυλίες επιτυγχάνεται με μεγαλύτερη άνεση και αυτοπεποίθηση.
Συνακόλουθο -αλλά κάθε άλλο παρά αμελητέο- όφελος για το κάθε παιδί, είναι η ανάπτυξη της συνεργατικότητας και των κοινωνικών δεξιοτήτων μέσα από αυτή την εμπειρία.
Ατομικό μάθημα;
Ασφαλώς σε ένα ατομικό μάθημα θα δοθεί έμφαση αποκλειστικά στις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε μαθητή. Για αυτόν που θέλει να φτάσει ένα υψηλότερο επίπεδο ερμηνείας, το ατομικό μάθημα είναι μονόδρομος προκειμένου να δουλευτούν οι τεχνικές λεπτομέρειες και οι απαιτήσεις του ρεπερτορίου. Ωστόσο, αυτός είναι στόχος που πρωτοεμφανίζεται συνήθως μετά τα πρώτα 2 χρόνια και ανάλογα με την ηλικία, καθώς συμβαδίζει με την ωρίμανση του κάθε μουσικού. Είναι ελάχιστα τα παιδιά δημοτικού που θα μπουν στο πρώτο μάθημα βιολιού με σκοπό να αφιερώσουν τις απαιτούμενες ώρες, ώστε σε 4-5 χρόνια να παίζουν Βιβάλντι και σε 10-15 χρόνια να γίνουν σολίστες. Ακόμα και οι περισσότεροι σολίστες θα συμφωνήσουν σ’ αυτό!
Διασκέδαση – μουσική δημιουργία
Δεν χρειάζεται να περάσουν τα χρόνια και να φτάσει κάποιος σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο και πάνω για να αποκτήσει το δικαίωμα να χαίρεται και να μοιράζεται αυτό που κάνει. Υπάρχει ο τρόπος και η μέθοδος ώστε αυτό να ξεκινήσει από το πρώτο μάθημα, χωρίς να θυσιάζεται το τεχνικό μέρος της εκμάθησης του βιολιού, για ένα επίπεδο αρχαρίου. Ένα πλεονέκτημα για τον καθηγητή είναι ότι κοινές οδηγίες για κάθε μαθητή μπορούν να δοθούν μια φορά σε 6 μαθητές ταυτόχρονα, αντί να ειπωθούν 6 φορές ξεχωριστά στον καθένα. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα, είναι ότι ο κάθε μαθητής θα εμπεδώσει τα βασικά στοιχεία του παιξίματος λαμβάνοντας τις οδηγίες 6 φορές περισσότερο. Το κίνητρο για να φτάσει κάποιος στο υψηλότερο επίπεδο χτίζεται πάνω στην ικανοποίηση και την ευχαρίστηση που θα βιώσουν τα παιδιά παίζοντας μαζί μουσική.
Η μέθοδος: Paul Rolland (1911-1978)
Γεννήθηκε στην Ουγγαρία, όπου ξεκίνησε μαθήματα βιολιού και σπούδασε στη μουσική Ακαδημία Franz Liszt της Βουδαπέστης. Το 1938 μετανάστευσε στις ΗΠΑ και το 1945 έλαβε τη θέση καθηγητή βιολιού στο πανεπιστήμιο του Ιλινόις. Πραγματοποίησε συστηματικές έρευνες πάνω στη διδασκαλία των εγχόρδων και ανέπτυξε μια πρωτοποριακή μέθοδο διδασκαλίας, η οποία αποτελεί ουσιαστικά τη βάση και αναπόσπαστο κομμάτι κάθε νεότερης μεθόδου έκτοτε.
Ισορροπημένες κινήσεις με άνεση και φυσικότητα είναι τα ζητούμενα για κάθε μουσικό, καθώς οδηγούν σε υψηλότερα επίπεδα ερμηνείας. Αυτός ακριβώς είναι ο πυρήνας της φιλοσοφίας της μεθόδου, ο οποίος εστιάζει στην υγεία του σώματος και τη φυσικότητα των κινήσεων διδάσκοντάς τες σε στάδια με παιγνιώδη τρόπο από το πρώτο μάθημα, ξεκινώντας σε οποιαδήποτε ηλικία.
