Διδάσκεται η συγγραφή;
Μπορεί το ταλέντο να βρει τον προορισμό του, αν οι τεχνικές «του στρώσουν» το δρόμο;
Χωράει η Δημιουργική Γραφή στα σχολεία μας;
Συνάδει το πνεύμα της με την εκπαιδευτική πράξη και τις απαιτήσεις που το σημερινό σχολείο έχει;
Τι κερδίζουν οι μαθητές μας απ’ αυτό και τι οι εκπαιδευτικοί μας;
Αυτά και τέτοιου είδους ερωτήματα, διαμόρφωσαν το πλαίσιο του 5ώρου εργαστηρίου Δημιουργικής Γραφής, που πραγματοποιήθηκε στις 27/6/2017 σε ομάδα φιλολόγων, στα Εκπαιδευτήρια «ΡΟΔΙΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ».
Έχοντας ως αφετηρία δράσης την εργαστηριακή δομή που το αντικείμενο της Δημιουργικής Γραφής οφείλει να εντάσσεται, έγινε μια προσπάθεια να δοθούν οι πρώτοι άξονες κίνησης ενός τέτοιου εργαστηρίου (διευκρινήσεις για το τι είναι η Δημιουργική Γραφή, πώς χτίζεται ένας ήρωας, πώς κατασκευάζεται η πλοκή, πώς προσεγγίζεται η οπτική γωνία, πώς συνομιλεί κείμενο με κείμενο, τι χαρακτηρίζει ένα κείμενο εν τέλει λογοτεχνικό) και σύμφωνα με αυτούς να γίνουν οι αντίστοιχες εφαρμογές.
Μέσω της ενσυναίσθησης και με χρήση ασκήσεων, ζητήθηκε από τους εκπαιδευόμενους εκπαιδευτικούς να μπουν στη θέση όχι μόνο του συγγραφέα που δημιουργεί, αλλά και του μαθητή όπου του ζητείται μια τέτοια εφαρμογή, καθώς υπερισχύει η πεποίθηση πως μόνο μέσω του βιώματος μπορεί κανείς ν’ αντιληφθεί και τη «δράση» αλλά και τη «θέση».
Έχοντας υπόψιν πως το συγγραφικό έργο είναι ένα έργο εσωτερικό και μ’ αυτή την έννοια μοναχικό, αποφεύχθηκαν εσκεμμένα οι ομάδες εργασίας, ενώ αντίθετα τέθηκε απαραίτητη προϋπόθεση η επικοινωνιακή βάση μεταξύ των συμμετεχόντων στο στάδιο έκθεσης των κειμένων τους στην ομάδα. Είναι γνωστό πως βασική παράμετρος στη διαδικασία των εργαστηρίων είναι ο σχολιασμός, καθώς δράση υφίσταται εφόσον το λογοτεχνικό πόνημα «φύγει» από τον αποστολέα του, βρει τον παραλήπτη του, με στόχο κυρίως αυτό να τον αφορά, να τον εκφράζει και να τον κινητοποιεί. Κατά το στάδιο αυτό εξάλλου, προάγεται και η γνώση μέσω της διατύπωσης της αντίστοιχης θεωρίας με μέσο τα ίδια τα κείμενα, διαδικασία όχι πάντα ευχάριστη, αλλά κατά κοινή ομολογία απαραίτητη, καθώς βάση της Δημιουργικής Γραφής δεν είναι τόσο το εντυπωσιακό γράψιμο, αλλά το στοχευμένα και επίπονα δημιουργικό σβήσιμο. Έτσι λοιπόν, επιδιώχθηκε τα κείμενα να γίνουν το εργαλείο και οι εκπαιδευόμενοι οι συνδιαμορφωτές της πορείας, διαδικασία που επιδιώκεται και στην εκπαιδευτική πράξη με τους μαθητές μας.
Κατά τη διαδικασία ωστόσο αποφεύχθηκαν οι έτοιμες προτάσεις για τους μαθητές (φύλλα εργασίας), καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν αντίρροπο με τις αρχές της δημιουργικότητας, αφού βασικός στόχος είναι η κινητοποίηση των μηχανισμών που κάθε στιγμή μπορεί να συνδράμουν, ώστε «να γεννηθεί» κάτι καινούργιο.
Παράλληλα, έγινε προσπάθεια να τεθεί ένα πλαίσιο συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων πάνω στο εκπαιδευτικό έργο, των δυσκολιών εφαρμογής του αντικειμένου της Δημιουργικής Γραφής και διατύπωσης αλλά και επίλυσης αποριών.
Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι υπήρξε η κατεύθυνση να προσεγγιστεί διαισθητικά η σημασία του αντικειμένου της Δημιουργικής Γραφής, ως σοβαρής και υπεύθυνη δράσης κι όχι ως πάρεργο, ως αντικείμενο κυρίως που βασίζεται και τηρεί αρχές επιστημονικότητας και συνεπώς χρειάζεται κατάρτιση, εξάσκηση με τη μέθοδο της δοκιμής και της πλάνης και ασφαλώς επιμονή και ενασχόληση.
Τέλος, μετά από ένα τόσο σύντομο και εκ των πραγμάτων συμπιεσμένο εργαστήριο είναι ευκταίο να φεύγει κανείς με περισσότερους προβληματισμούς απ’ αυτούς που ήρθε. Η Δημιουργική Γραφή αποτελεί μια πέτρα στη λίμνη στη σύγχρονη εκπαίδευση κι έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Το μέγεθος της πέτρας, το έδαφος του βυθού που θα ταράξει, το πλήθος των ομόκεντρων κύκλων γύρω της, είναι μια υπόθεση που από ένα σημείο κι έπειτα αφορά περισσότερο το κάθε άτομο ξεχωριστά και το βαθμό που αυτό μια τέτοια διαδικασία το επηρεάζει.
Η ομάδα των Φιλολόγων των Εκπαιδευτηρίων «ΡΟΔΙΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ», έχοντας όλα τα χαρακτηριστικά των σκεπτόμενων προβληματισμένων πάνω στο εκπαιδευτικό έργο επιστημόνων, με ανοιχτό πνεύμα, εμφανή θέληση και ειλικρινή διάθεση, συμμετείχε με αμέριστη προσοχή και εποικοδομητική δράση.
Τους ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη, τη συμμετοχή, την υπομονή, την ειλικρίνεια την κριτική σκέψη και το φιλικό κλίμα.
Κυρίως όμως ευχαριστώ τη διεύθυνση των Εκπαιδευτηρίων για την άψογη συνεργασία, την εμπιστοσύνη που έδειξαν στο πρόσωπο και στο έργο μου, το βήμα και την ευκαιρία συνεργασίας και εύχομαι να ξανασυναντηθούν οι δρόμοι της σκέψης, της γνώσης και του πάθους μας για κάθε τι ωφέλιμο, δημιουργικό και καινοτόμο.
Ειρήνη Λαρδούτσου
Νηπιαγωγός
Μεταπτυχιακό στη Δημιουργική Γραφή
και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων
Ειρήνη Λαρδούτσου – Βιογραφικό σημείωμα
Γεννήθηκε στη Ρόδο, μένει στη Θεσσαλονίκη και είναι έγγαμη με 2 παιδιά.
Αποφοίτησε 1η απ’ το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έχοντας λάβει υποτροφίες σε όλα τα έτη σπουδών συμπεριλαμβανομένης και της υποτροφίας Erasmus.
Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού στη Δημιουργική Γραφή (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας), ενώ φοιτά σε Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στην Εκπαίδευση Ενηλίκων.
Είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας στο «Εγχειρίδιο Δημιουργικής Γραφής – Οδηγίες Πλεύσεως» του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου (2012), ενώ συμμετέχει στο βιβλίο της Σοφίας Νικολαΐδου «Η Δημιουργική Γραφή στο Σχολείο» (Μεταίχμιο, 2015).
Δημοσιεύει σε παιδαγωγικά και λογοτεχνικά περιοδικά και συμμετέχει σε δράσεις τέχνης και πολιτισμού.
Σε πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων, εφαρμόζει ασκήσεις Δημιουργικής Γραφής στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ενώ διδάσκει Δημιουργική Γραφή σε τμήματα ενήλικων, (Δια Βίου Μάθηση / Υπουργείο Παιδείας), σε ιδιωτικούς φορείς, αλλά και σε καινοτόμες δράσεις στα σχολεία που υπηρετεί, όπου επιδιώκει δράσεις με σύμπραξη μαθητών και γονέων.
Έχει πιστοποίηση στις ΤΠΕ και μιλά αγγλικά.
